Gepubliceerd in jaargang 75, nummer 1 van Lacerta
Peek, Ron
De blauwgroene smaragdhagedissen van de Peloponnesos (Griekenland)
Tekstfragment
Hagedissoorten die tot het zogenaamde Reuzensmaragdhagedis-cluster (Lacerta trilineata cluster) behoren, komen voor in Griekenland, Turkije, landen grenzend aan het oostelijke deel van de Middellandse Zee, Iran en op de Balkan en de Kaukasus. Het cluster kan geografisch in twee groepen worden opgedeeld: de zuidoostelijke groep die bestaat uit de vier ondersoorten van de Middelste smaragdhagedis (Lacerta media), en de noordwestelijke groep die wordt gevormd door de Pamphylische smaragdhagedis (Lacerta pamphylica) en de ongeveer negen ondersoorten van de Reuzensmaragdhagedis (Lacerta trilineata). In dit artikel wil ik mij beperken tot de Reuzensmaragdhagedis-ondersoort die op het Griekse schiereiland de Peloponnesos voorkomt (Lacerta trilineata trilineata). Enkele jaren geleden heb ik in het zuidwestelijke deel van de Peloponnesos populaties van grote groene hagedissen beschreven die afweken van de Reuzensmaragdhagedis-populaties die ik op andere locaties op dit schiereiland heb gezien (Peek, 2009; Peek & Leenders, 2015). De hagedissen van deze afwijkende populaties hadden, in tegenstelling tot de algemeen voorkomende Reuzensmaragdhagedissen, lavendelblauwe flanken, blauwe wangen en een grasgroene rug. Deze opmerkelijke verschillen tussen smaragdhagedispopulaties van de Peloponnesos zouden op (onder)soortvorming kunnen duiden. Om dit te onderzoeken heb ik met behulp van DNA-analyse de verwantschap van deze bijzondere blauwgroene smaragdhagedissen met andere soorten smaragdhagedissen bestudeerd. Daarnaast beschrijf ik in dit artikel het gedrag en de voortplanting van deze blauwgroene smaragdhagedissen in het terrarium.
English summary
The blue-sided lizards of the Peloponnese (Greece)
Green lizards of the Lacerta trilineata cluster form a complex taxonomic group with several species and subspecies. During herpetological oriented journeys to the Peloponnese (Greece), populations of green lizards were observed that were strikingly different from the subspecies of Balkan green lizard (Lacerta trilineata trilineata) known to be present on the peninsula, by having blue-sides and all green backs. In this article I have analysed the phylogenetic relationship of these unusually colored green lizards by DNA analysis and subsequently comparing part of the cytochrome b gene to other species within the Lacerta trilineata cluster. From these analyses it became clear that the blue-sided lizards were genetically different from all L. trilineata subspecies described so far, but most closely related to the normally colored L. trilineata trilineata from the Peloponnese. This may indicate that the blue-sided L. trilineata represents a new subspecies restricted to the West of the Peloponnese. In captivity the blue-sided lizards do remarkably well and reproduce abundantly. During courtship the male blue-sided lizards display extraordinary behavior by producing a clearly audible sound. So far I have bred these interesting lizards in captivity unto the third generation.